Rola wapnia w prawidłowym wzroście szczeniąt

              Wapń jest składnikiem pokarmowym często dodawanym do karmy dla psów. Wielu hodowców zachęca kupujących szczenięta,szczególnie dużych ras, do regularnego podawania suplementów wapnia przez cały pierwszy rok życia psa. Niektórzy z nich uważają, że dodatek wapnia jest nie tylko niezbędny do prawidłowego rozwoju układu kostnego, ale także chroni przed chorobami rozwojowymi ukł. kostnego. Nadmiar wapnia może być jednak przyczyną poważnych zaburzeń.
              Zgodnie z amerykańskimi normami zapotrzebowania na skł. pokarmowe (opracowanymi przez Association of American Feed Control Officials-AAFCO) szczenięta dużych ras powinny otrzymywać od 0.7 do 1.2% wapnia w suchej masie karmy, a w przypadku małych ras norma wynosi 0.7-1.7%. Maksymalna zawartość wapnia nie powinna być wyższa niż 2.5 %.
              Ostatnio wskazano, że na rozwój szkieletu szczeniąt wpływa przede wszystkim bezwzględna zawartość wapnia w pokarmie, a w znacznie mniejszym stopniu stosunek wapnia do fosforu. Dlatego też każdy właściciel powinien zwracać uwagę przede wszystkim na ilość wapna w podawanym pokarmie, a utrzymanie prawidłowego stosunku Ca:P powinno być na drugim miejscu.

Wchłanianie wapnia w jelitach

              U rosnących psów istnieją dwa podstawowe mechanizmy transportu wapnia ze światła jelit do krwi.
              Pierwszym z nich, mającym u szczeniąt największe znaczenie, jest transport bierny na drodze dyfuzji. Mechanizm ten utrzymuje się tylko w okresie szczenięcym i z wiekiem jego znacznie spada do zera.
              Drugim mechanizmem wchłaniania wapnia z jelit jest transport czynny, zależny od poziomu wit.D, który utrzymuje się przez całe życie zwierzęcia.
              U szczeniąt znacznie większe ilości wapnia transportowane są w sposób bierny, co oznacza, że im więcej jest wapnia w pokarmie, tym więcej ulega wchłonięciu.
              U psów do około 10 miesiąca życia brak jest mechanizmów chroniących je przed nadmiernym wchłanianiem ilości Ca z pokarmu, dlatego konieczne było wprowadzenie normy określającej maksymalną zawartość Ca w pokarmie dla szczeniąt.
              W organizmie normalnego szczenięcia, który otrzymuje karmę o zawartości Ca 1.1% w suchej masie, ze światła jelit ulega wchłonięciu 45%tego pierwiastka.
              U szczeniąt między 2a 6 m.ż. wchłanianie Ca nie spada nigdy poniżej 40%, nawet jeżeli szczenięta otrzymują w pokarmie bardzo duże ilości tego pierwiastka. Jeżeli jednak zawartość Ca w pokarmie zostanie obniżona o połowę (do 0.55%), jego wchłanianie zwiększa się do 80%.
              Wchłanianie Ca zależy także od rodzaju karmy, ponieważ wykazano, że w przypadku podawania karmy suchej, wchłaniane jest zaledwie 10% Ca znajdującego się wg. etykiety na karmie.
              Dlatego też wyższe zawartości Ca w karmie suchej nie powinny budzić u właścicieli i lek.wet.obaw"

Regulacja wchłaniania wapnia u szczeniąt psów ras dużych

              "Wyniki wielu badań potwierdzają, że nieodpowiednia zawartość Ca w pokarmie wywołuje negatywne skutki przede wszystkim u szczeniąt ras dużych i olbrzymich i to zarówno w sytuacji, gdy jego podaż jest zbyt niska jak i zbyt wysoka.
              Nie do końca wiadomo dlaczego szczenięta ras dużych i olbrzymich są bardziej narażone na rozwijanie się chorób ukł. kostnego niż szczenięta ras małych.
              Istnieje przynajmniej kilka teorii tłumaczących to zjawisko.
              Jedna z nich zakłada, że zwiększone predyspozycje do rozwoju chorób ortopedycznych wynikają ze skłonności genetycznych do szybkiego wzrostu. Wg. tej teorii podawanie szczeniętom ras dużych i olbrzymich nadmiernej ilości energii i składników pokarmowych prowadzi do zmian stężenia hormonu wzrostu,insulinopodobnego czynnika wzrostu I, trójjodotyroniny, tyroksyny i insuliny. Zaburzenia poziomu tych hormonów podczas okresu intensywnego wzrostu mogą sprzyjać powstawaniu zaburzeń w rozwoju i przebudowie tkanki kostnej i chrzęstnej, a co za tym idzie -rozwijaniu się chorób ortopedycznych .
              Inna teoria zakłada, że zwiększona wrażliwość psów ras olbrzymich na choroby ukł. kostnego może być spowodowana wysokimi fizjologicznymi stężeniami hormonu wzrostu (GH) i insulinopodobnego czynnika wzrostu I ,oraz różnicami w metabolizmie witaminy D3.
              Psy ras olbrzymich rosną szybciej, a wyższe stężenia czynników regulujących wzrost mogą wpływać na metabolizm wit.D3,w wyniku czego wytwarzana jest przede wszystkim 1.25(OH)2-witamina D3,natomiast spada zawartość 24,25(OH)-witaminy D3.W rezultacie względny niedobór 24.25(OH)-wit.D3 może być czynnikiem predysponującym do zwiększonej częstości występowania zaburzeń kostnych na skutek upośledzenia dojrzewania chondrocytów.
              Istnieje także teoria, według której częste występowanie chorób ukł. kostnego u szczeniąt ras dużych spowodowane jest zwiększoną zawartością Ca w pokarmie. Zwiększona zawartość Ca powoduje z kolei przewlekły wzrost stężenia kalcytoniny w osoczu, prowadzący do ograniczenia przebudowy kości niezbędnego do jej prawidłowego wzrostu oraz zaburzeń kostnienia śródchrzęstnego. W wyniku tego prawidłowy rozwój kości nie jest możliwy i mogą pojawić się np. kulawizny."

Anna Grolik